Manipülasyon Etkisi

Manipülasyonun yıpratıcı etkileri oluyor, maruz kalanlar için… Temelde, başkalarının düşüncelerini ve davranışlarını onların bilgileri dışında, onlara belli etmeden bazı taktikler (acıtasyon, drama, ceza, kurban rolü, vb.) kullanarak etkileyip, değiştirmeyi hedefleyen manipülasyon; kendi isteklerini başkalarına her koşulda yaptırmak üzere yönlendirmektir.

Başkalarına zarar veren bir psikolojik manipülasyon tekniğinden bahsetmek istiyorum. Adını Gaslight (Işıklar Sönerken) filminden almış olan bu teknik, karşı tarafın kendisinden şüphelenmesine neden oluyor. Gaslighting’e maruz kalan kişilerde özgüvensizlik, kendini tam ifade edememe ve suçluymuş gibi hissetme tarzında sorunlar ortaya çıkıyor.

Manipülasyona uğranıldığı nasıl farkedilebiliyor?

Manipülatif kişilerleyken en çok;

✔️ emin olunan konularda bile sık sık tereddüte düşünce,

✔️ iyi olunan konularda dahi kendini yetersiz hissedince,

✔️ doğru ya da haklı olduğu düşünülse bile kendini suçluymuş gibi hissedince

farketmek mümkün olabiliyor.

Manipülatif insanlar nasıl anlaşılabiliyor; en belirgin özellikleri nelerdir?

Temel olarak, benmerkezci tutumları; narsistik yapıları vardır. En dikkat çekici özellikleri, iletişimde baskın olmaları; gerçeği saptırma ve yalan söyleme kabiliyetleridir. Çoğu zaman, seslerini yükseltebilir hatta şiddet yanlısı olabilirler. Ana amaçları haksızken dahi haklı olabilmektir. Bunun için de karşısındakini tüketmek üzere şikayet eder, olumsuz eleştirilerde bulunur, etiketler ve yargılarlar. Negatif ve muhalif olma eğilimindelerdir. Karşı tarafı değersiz ve güçsüz hissettirerek, istediklerini yaptırmayı amaçlarlar.

Çevrenizde manipülasyon yapan kişileri farkedebiliyor musunuz? Davranışları sizi ve ilişkinizi nasıl etkiliyor?

Sevdiğinizi düşündüğünüz birinin yanında hep tedirgin, mutsuz hatta suçlu gibi hissediyorsanız, bu o kişiye ve ilişkinize dair size bir sinyal olabilir. Bu anlamda, ilişkilerimizde kendi duygularımızın farkında olmak çok kıymetlidir.

Manipülatif kişilerin tuzaklarına düşmemek; onlardan zarar görmemek üzere yapabileceklerimiz neler olabilir?

1) Anlattıklarındaki uyuşmazlık ya da tutarsızlıklara karşı uyanık olmak.

2) Hem duygusal olarak hassas ya da zayıf hissettiğiniz konuları, hem de tutkularınızı ve arzularınızı onlarla paylaşmamak.

3) Ortak eylemlerin olası sonuçlarını harekete geçmeden, önden değerlendirmek, mantık süzgeçinden geçirmek.

4) İlişkilerde fedakarlığın, özverinin karşılıklı olduğunu hatırlamak, denge gözetmek.

5) Kendinin ve potansiyelinin farkında olmak; başkasının değerli-değersiz, güçlü-güçsüz hissettirerek, sizi kontrol edebilecek konumda olmasına izin vermemek.

Farketmek değişimin ve gelişimin ilk adımıdır. Farkındalık, far gibi yolumuzu aydınlatır; ışık olur hayatımıza.

Farkındalığınızın bol olduğu günler dilerim.

Yeşim Erman